Ein av bestu ábendingunum um óstøðug fíggjarlig viðurskifti er samlaðu útlánini borið saman við framleiðsluna BTÚ. Mynd 1 niðanfyri vísir útlán í Føroyum frá føroyskum peningastovnunum sum % av BTÚ.
Her sæst, at útlánini hjá føroysku peningastovnunum í Føroyum sum prosent av BTÚ hava verið fallandi síðani 2010. Í 2017 vuksu útlánini 5%, men BTÚ-vøksturin var 6%.
Tað er tí ikki líkt til, at búskaparvøksturin er fíggjaður við kredittveiting frá føroysku peningastovnununum.
Mynd 2 niðanfyri vísir innlánsyvirskotið í føroysku peningastovnununum, og her síggja vit, at síðani august í 2014 hevur tað verið positivt, og at innlánsyvirskotið síðani tá er vaksið.
Yvirskipað er tí ikki nakar váði at síggja hjá fíggjargeiranum (føroysku peningastovnununum) í løtuni. Tó er neyðugt at ansa eftir og fylgja væl við gongdini, tí royndirnar vísa, at tað er, tá ið peningastovnarnir hava stórt innlánsyvirskot, at insitament er til at seta gongd í ein útlánsvøkstur (kreditexpansión).
Hyggja vit eitt nú at mynd 3, vinstra grafi, síggja vit eisini, at kappingin millum peningastovnarnar er økt. Her síggja vit, at meirrentan fyri nýútlán fellur. Meirrentan er prísurin fyri at taka lán og kann berast samanvið prísin á eini vøru. Er stór kapping, fellur prísurin, og tað síggja vit í grafinum. At meirrentan fellur, er tekin um, at bankarnir linka krøvini, tá ið lán verða givin.
Mynd 1 Útlán sum % av BTÚ (GG: útlán til aðrar peningastovnar ikki íroknað)
Mynd 2 Innlánsyvirskotið í føroysku peningastovnunum.
Mynd 3 Meirrenta fyri nýggj útlán í Føroyum
