Føroya váðaráð

Føroya váðaráð er makroprudenitelli myndugleikin í Føroyum. EU krevur at øll londini seta á stovn makroprudentiellan myndugleika og onnur lond, eitt nú Ísland og Noreg hava eisini sett á stovn henda myndugleika.

Ein makroprudentiellur myndugleiki arbeiðir við at staðfesta vandar við støði í greiningum. Tað er serliga systemiskir váðar, váðaráðið skal hyggja eftir.

At ein váði er systemiskur merkir, at talan er um ein veikleika ella eina ójavnvág í fíggjarskipanini, sum økir um vandan fyri, at ein systemisk fíggjarkreppa fer at gera seg galdandi. Tað vil siga at váðin ikki bara er galdandi fyri ein einstakan peningastovn, men allar peningastovnarar og harvið alt fíggjarkervið.

Dømi um systemiskar fíggjarváðar kunnu vera “bústaðar-bløðrur” (samsvar er ikki millum prís og veruliga virðið), innlánsundirskot í peningstovnum, og savnan av kapitali á heilt fáum hondum. Tað er tí atburður hjá fíggjargeira og pørtum, ið hava stóra ávirkan á fíggjarkervið, undir einum og tess samband við realbúskapin, ið millum annað er týðandi at hava eyguni við í hesum sambandi.

Føroya váðaráð er eitt tvørgangandi fíggjarligt váðaráð sum saman við Landsbankanum, skal tryggja, at ymsu eftirlitini innan búskapin og fíggjarøkið, ikki bert hava eftirlit við einstøkum stovnum ella úrvaldum økjum, men eisini gera váðametingar fyri alt fíggjarkervið og samfelagið fyri at fyribyrgja fíggjarkreppur í framtíðini og virka fyri at minka sveiggini í føroyska búskapinum.